Şahin ve Türeci çifti aşı geliştirme sürecinde yaşadıklarını anlattı

Almanya'da çalışmalarını yürüten Uğur Şahin ile Dr. Özlem Türeci çifti tüm dünyaya yayılan koronavirüs salgınına ilişkin yürüttükleri çalışmaları sonucunda başarılı bir aşı üretti.

Amerikalı Pfizer şirketiyle geliştirdikleri aşı ile dünya gündeminin en üst sıralarına çıkan Alman BioNTech şirketinin kurucuları Prof. Dr. Uğur Şahin ile Dr. Özlem Türeci'den aşı ile ilgili merak edilen soruların cevapları geldi.

"YAYILACAĞINI FARK ETTİM"

Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan virüsün yayılacağını nasıl tahminettikleri sorusuna Şahin şu yanıtı verdi: 

“SARS salgınından beri 20 yıl geçti. Daha fazla trafik ve seyahat oldu. Dünya daha küçüldü. Ve Çin dünyanın iktisadi olarak en baskın ülkelerinden birisi.

Bu, bir yönü. Bu virüs için ikinci anahtar yön şu ki, enfekte olan insanların bir bölümü belirti göstermiyor ve bu da, bu virüsün küresel yayılmasına kapı açtı. Bunun çok erken bir zamanda pandemi haline geleceğine ikna olmuştum. Ocak ayının sonuydu.

Lancet dergisinde makaleyi okuduktan sonra bir şeyler yapmak zorunda olduğumuz benim için netti. Şirketimizin hızlı yanıt için bir dizi becerisi ve teknolojisi mevcut. Biri geliştirdiğimiz ‘messenger RNA’ teknolojisiydi ve devam eden bulaşıcı enfeksiyon aşı programlarımız vardı.

Ancak ikinci husus, kişiselleştirilmiş kanser aşısı platformumuza dayanan ekibimizin, kısa sürede birden fazla adayı değerlendirmemizi sağlayan süreçler oluşturmasıydı.”

"SİYASETLE İLGİLENMİYORUZ"

NYT’nin ABD Başkanı Donald Trump’ın aşı sonuçlarının açıklanmasının “siyasi amaçlar nedeniyle ertelendiği” iddiasına dair sorusuna Uğur Şahin şu yanıtı verdi:

“Siyasetle ilgilenmiyoruz. Günün sonunda ilgimiz bu aşıyı olabildiğince hızlı geliştirmek. Ve etik standartlara uymalıyız, bilimsel standartları takip etmeliyiz.

Ve elbette, bununla uygun şekilde başa çıkmak bir bütünlük meselesidir. Bu yüzden tesir sonuçlarını pazar günü, akşam öğrendim ve ertesi sabah sonuçları yayınladık. Bu o kadar önemlibir bilgi ki, ekibimiz, basın ekibimiz, uygun raporu bulmak için bütün gece çalıştı.

Bu işin işleme şekli budur. Bundan dolayı günün sonunda, bilim tarafından yönlendiriliyoruz ve hiçbir siyasi gündeme uymayan kendi standartlarımızla hareket ediyoruz.”

MRNA TEKNOLOJİSİNİN ÖZÜ

Gazetenin aşının yapısını oluşturan “messenger RNA” (mRNA) teknolojisinin kullanım süreçleriyle ilgili sorusuna da Dr. Özlem Türeci şu yanıtı verdi: 

“mRNA şu ana kadar onaylanmış bir aşı veya ilaç sınıfı değil. Ama bu, 20 yıldır var olan bir teknoloji. Ve klinik denemelerde, bulaşıcı hastalık belirtilerine ilaveten kansere karşı da yıllardır kullanılıyor. Dolayısıyla mekanik olarak, bir aşı ile elde etmek istediğiniz şey, bir kişiyi aşılamanız ve böylece bağışıklık sisteminin virüsün bazı kısımlarını veya virüsün zayıflatılmış bir biçimini görmesini ve hangi protein yapılarına karşı bir bağışıklık geliştireceğini anlamasını sağlamaktır.

Ve eğer bu kişi bir noktada gerçek virüsle karşılaşırsa, bağışıklık tepkisi zaten oradadır ve çok hızlı hareket ederek hastalığı önler. Ve mRNA ile yaptığımız şey, virüs proteinlerini değil, genetik bilgiyi, yani proteinin öncüsü olan RNA’yı sağlamak.”

VİRÜSÜN GENETİK BİLGİSİ

NYT’nin “Yani aslında ölü virüsten ziyade sentetik genetik talimatları mı yerleştiriyorsunuz” sorusuna Özlem Türeci, “Tamamen öyle. Bu, bir virüsün genetik bilgisinin sentetik formudur ve daha önemlisi tam virüs değildir. Bunlar sadece iyi bir bağışıklık tepkisi için önemli olan kısımlardır.

Bu durumda, koronavirüs için, sivri uçlu proteinin genetik bilgisidir. Ve sivri uçlu protein, virüsün enfekte etmek istediği insan hücrelerine takıldığı bir kancadır. Bu yüzden işlevsel olarak virüsün çok önemli bir parçası. Ve bu yapıya karşı bir bağışıklık tepkisi oluşturabiliriz.” yanıtını verdi.

"SENEYE NORMALE DÖNEBİLİRİZ"

Gazetenin, “Yüzde 60 aşılanma oranına ulaşılması halinde, ne zaman normale dönülmesini bekliyorsunuz” sorusuna Prof. Şahin şu yanıtı verdi:

“Zorlu kış dönemimiz var. Umarım ilkbahar ve yazla birlikte enfeksiyon oranları Yaz nedeniyle düşer. Yaz sonuna kadar aşılanma oranının yüzde 60, yüzde 70 aralığında olmasını bekliyorum. Ve buna ulaşırsak, gelecek yıl normal bir sonbahar ve kış geçirebiliriz.”

DÜNYANIN EN ZENGİN 500'Ü ARASINA GİRDİ

Koronavirüse karşı dünyada onaylanan ilk aşıyı geliştiren Prof. Dr. Uğur Şahin ile Dr. Özlem Türeci, dünyanın en zengin 500 kişisi arasına girdi. BioNTech’in hisseleri, İngiltere’nin aşıya onay vermesinin ardından yaklaşık yüzde 10 artarken, yıllık değeri yüzde 250’den fazla yükseldi.

Bloomberg’ün Milyarderler Endeksi’ne göre, bu gelişmeden sonra Uğur Şahin, 5.1 milyar dolarlık net servetiyle dünyanın en zengin 493’üncü kişisi oldu. Gelecek hafta ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ile Avrupa İlaç Ajansı’nın (EMA) da onayının ardından, BioNTech hisselerinin zirveyi görmesi bekleniyor.

"GÖÇMEN KÖKENİMİZ SİYASETE ALET EDİLMESİN"

Gazete, Türkiye’den Almanya’ya göç etmiş ailelerin çocukları olmalarına fazla odaklanıldığını belirterek, Şahin ve Türeci’ye bu konuda neler düşündükleri sorusunu da yöneltti.

Uğur Şahin şu yanıtı verdi: 

“Sanırım bir yandan hayatımızın diğer insanlara ilham verdiğini anlıyorum. Ve bu sadece göçmenlerle ilgili değil. Aynı zamanda aşının Almanya’da geliştirilmesiyle ilgili.

Bu yüzden insanlar bunun bir Alman aşısı olmasıyla gurur duyuyor veya bu, Türkiye’den gelenler tarafından geliştirilen bir aşı. Ve tüm bu olumlu hislerin tamamen iyi olduğunu düşünüyorum.

Ama hoşlanmadığımız şey, bunun siyasi tartışma için bir araç olarak kullanılması. Göçmenliğin artıları ve eksileri hakkında siyasi bir tartışma yapılmamalıdır. Günün sonunda, anahtar mesaj, işbirliğinin anahtar olduğudur.”

KISA SÜREDE NASIL BULUNDU

Aşının kısa bir sürede geliştirilmiş olmasının kaygı verici olup olmadığına dair soruya Türeci şu yanıtı verdi:

“Rekor bir sürede bütün bir klinik geliştirme programını yürütebilmemiz, normalde daha sonra yaptığınız iş akışlarına paralel olarak başlamamızdan kaynaklanıyor.

Ve yardımcı olan bir başka yön de klinik araştırmanızı etkinleştirmek, normal idari süreleri almakta ısrar etmeyen dünya çapındaki düzenleyici otoritelerle son derece etkileşimli diyalog ve işbirliğiydi.

Bundan dolayı hızlandırılmış programa sahip olmamızı sağlamak için tüm paydaşlar arasında çok yoğun bir işbirliği vardı.”

"KİMSEYİ İKNA ETMEK İSTEMİYORUZ"

“Aşıya nasıl ikna edeceksiniz” sorusunu Türeci şöyle yanıtladı: 

“Kimseyi ikna etmek istemiyoruz. Katkımızın, olabildiğince şeffaf olmamız, denemelerimizde elde ettiğimiz verileri ayrıntılı bir şekilde kamuyla paylaşmamız olduğunu düşünüyoruz.”