Marmara'da deprem sonrası kritik 7 dakika uyarısı

Kocaeli Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nde görevli Doç. Dr. Ergin Ulutaş, "Marmara'da tsunami tehlikesi var. Eğer Marmara'da deprem olursa 1,5- 2 metre yüksekliğinde tsunami oluşur. En önemli nokta Marmara denizinde oluşabilecek heyelanlardır. Lokal bazda kıyılarımızda 3-6 metre civarında tsunami dalgaları görülebilir" dedi.

Doç. Dr. Ergin Ulutaş, vatandaşların olası Marmara depremi için önlemlerini artırması gerektiğini belirtti. Marmara’da yaşanacak bir depremin ardından Marmara Denizi’nde tsunami de oluşabileceğini söyleyen Ulutaş, "Bir tsunami tehlikesi var Marmara’da. Eğer biz o tehlikeye karşı önlemler almazsak risk oluşturmuş oluyoruz. Dolayısıyla bu anlamda riski artırıp ya da azaltmak bizim elimizde. Marmara’da olası bir faylanma durumunda en kötü senaryoyu konuşacak olursak, biz doğrultu atımlı faylanmaların yaşanacağını düşünüyoruz." dedi.

Ergin Ulutaş şu şekilde devam etti:

"Bir deprem oluşacak olursa, öyle Japonya, Şili, Endonezya gibi değil orada yaşananlardan çok daha az tsunami dalgaları bekliyoruz. En kötü senaryolarımızda 1,5-2 metre yüksekliğinde bir tsunami dalgası bekliyoruz. Buradaki en önemli nokta, Marmara Denizi içerisinde oluşabilecek heyelanlardır. Bir depremin ardından bu heyelanlar tetiklenecek olursa, özellikle lokal bazda kıyılarımızda 3 ile 6 metre yüksekliğinde tsunami dalgaları görebiliriz.Ancak bu tüm Marmara bölgesinde değil, özellikle heyelanın oluştuğu alanlara yakın yerlerde 3 ile 6 metre yüksekliğinde bir tsunami dalgası görebiliriz. Bu anlamda Büyükçekmece, Yenikapı civarı, Yalova’ya yakın yerlerde Çınarcık’ta bir risk olabilir, bu alanlarda önlemler almamız gerekiyor” dedi.

OLUŞACAK 20 SANTİMLİK BİR DALGA BİLE BÜYÜK HASARLAR VERECEK

Marmara Denizi’nde yaşanabilecek tsunami sonrasında dalga boylarının Japonya’daki gibi yüksek seviyelerde olmayacağını söyleyen Ergin Ulutaş, “Özellikle eğimin düşük olduğu yerlerde önlemler almamız lazım, eğer kıyılarda eğim düşükse dalgalar içeriye daha çok girebilir. Bu konuda Japonya’da yapılmış önemli bir çalışma var. Tsunami dalgalarını Japonya’daki gibi büyük dev dalgalar şeklinde düşünmememiz gerekiyor. Türkiye’de yaşanabilecek bir tsunamide çok küçük dalgalar bekliyoruz" ifadelerini kullandı. 

"Fakat o dalgaların boyu değil, kıyıdan ne kadar içeriye girdiği önemlidir." diyen Ulutaş  "Örneğin İstanbul için kıyıdan yaklaşık 300 metre girebilen bir dalga daha sonra geri çekilecek ve ciddi hasar oluşturacak. Örneğin 20 santimlik bir dalgayı düşünecek olursak, bu dalga öyle deniz kıyılarında gördüğümüz 20 santimlik dalgaların etkisi gibi değildir. Çünkü hacim değişikliğiyle geldiği için etkisi bir insanı ayakta tutamayacak boyutta olabilir. Dolayısıyla bu tür dalgalar bizler için büyük tehlikeler oluşturabilir” şeklinde konuştu.

ERKEN UYARI SİSTEMLERİ ÇOK ÖNEMLİ

Yaşanabilecek depremlerin ardından Kandilli Rasathanesi’nde bulunan tsunami erken uyarı sistemlerinin hayati önem taşıdığını belirten Ulutaş, şöyle konuştu:

“Depreme hazır ülkeler, tsunamiyle ilgili çeşitli araştırmalar yapıyorlar ve halkı bu konuda bilinçlendiriyorlar. Bir depremin hemen ardından kıyıda bulunan insanlar tsunami olabileceğini biliyor ve buna göre daha yüksek yerlere çıkmaya çalışıyor ya da evlerinin üzerinde kalıyor. Hiçbir zaman aşağıya inip kıyıya doğru gitmiyorlar, çünkü biz deniz kenarında olan bir ülkeyiz bu nedenle buna dikkat etmemiz lazım. Daha yüksek bölgeleri tercih etmekte fayda var. Erken uyarı sistemleri bu anlamda çok önemli, Kandilli Rasathanesi tarafından bu erken uyarı sistemleri kuruldu. Bu erken uyarı sistemleri deprem olduktan hemen sonra dalgalar kıyıya ulaşmadan haberverebilirler. Deprem erken uyarıcı sistemi gibi değildir tsunami uyarıcı sistemi. Tsunami uyarı sisteminde biraz daha vaktimiz var."

Deprem sonrası dalgaların kıyıya gelmesinin süre aldığını belirten Ulutaş, açıklamasını "Marmara Denizi için en önemli şey şu, küçük bir deniz olduğumuz için depremden sonra tsunami dalgalarının kıyıya ulaşma süreci çok daha kısa. Örneğin Japonya’da 30-40 dakika sonra bir tsunami kıyılara ulaşıyorsa, bizde bu 5 ile 7 dakika arasında bazı yerlerde ise 10 dakika civarında oluyor. Dolayısıyla kısa bir süremiz var ve o sürede mümkün olduğu kadar önlem almamız gerekiyor.” şeklinde bitirdi.