Türkiye'nin ilk cep uydusu, Spacex tarafından uzaya gönderilecek

Geçtiğimiz aylarda tasarladıkları model uydu projesi ile Amerikan Uzay Kurumu’nun düzenlediği ve NASA'nın desteklediği yarışmada 3. kez üst üste finallere kalarak, ülkemizi Amerika Birleşik Devletleri’nde temsil etmeye hak kazanan Grizu-263, CanSat Competition 2019'da geçtiğimiz yıl dünya ikincisi olmuştu.

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜ) öğrencilerinin kurduğu Grizu-263 uzay takımı, 5 santimetre çapındaki cep uyduyla dünyadaki görüntüleri otonom bir şekilde aktarmayı hedefliyor.

Prof. Dr. Bülent Ekmekçi’nin danışmanlığını yaptığı projenin hayata geçmesiyle birlikte BEÜ’nün, uzayda bir cep uydusu olacak.

YIL SONUNA DOĞRU FIRLATILACAK

Grizu-263A'nın, 3 Mart 1992'de Zonguldak'ta meydana gelen grizu patlamasında yaşamını yitiren madencilerin isimleriyle yıl sonuna doğru uzay yolculuğuna çıkması için hazırlık yapılıyor.

Grizu-263 Uzay Takımı Kaptanı Çağla Aytaç Dursun, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi'nde yürüttükleri Türkiye'nin ilk cep uydu projesi hakkında çeşitli bilgiler verdi.

Mühendis Muzaffer Duysal ile Zonguldak'ta uzay çalışmaları yapmak, üniversiteyi ve Türkiye'yi uluslararası arenada başarıyla temsil etmek amacıyla faaliyete başladıklarını ifade eden Dursun, "American Astronautical Society tarafından, NASA, Lockheed Martin, Kratos Space, Praxis Inc, Siemens, U.S. Naval Research Laboratory tarafından desteklenen 'CanSat Competition' adlı model uydu yarışmasında 2018 ve 2019'da üst üste iki dünya ikinciliği elde ettik. Geçen yıl TEKNOFEST Türksat Model Uydu Yarışması'nda ise şampiyonluğa ulaştık." dedi.

38 kişiden oluşan takımlarını kurumsal bir yapı içine oturtup, elde ettikleri tecrübeyle Türkiye'nin ilk cep uydu projesini başlattıkları bilgisini veren Dursun, en küçük uydu standartlarından PocketQube (Cep Uydu) standardı üzerinde 2 yıldır çalıştıklarını bildirdi.

SPACEX İLE ANLAŞILDI

Proje kapsamında, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi'ne alçak dünya yörüngesinde (LEO) amatör frekansta çalışan uyduları dinleme kabiliyeti kazandıracak uydu yer istasyonu kuran takımlarının, Grizu-263A'nın uzaya gönderilmesi için İskoçya merkezli Alba Orbital firması aracılığıyla SpaceX ile anlaştığını anlatan Dursun, şöyle konuştu:

"Cep uydumuz uzay çalışmaları için çok önemli bir teknoloji yeniliği taşıyor. 250 gram ağırlığındaki uydu üzerinde üretilen tüm alt sistemleri test ederek eğer başarılı olunursa ileride yurt dışına katma değeri yüksek teknoloji ihraç etmeyi hedefliyoruz.

Grizu-263A; yerleşik bilgisayar (OBC), elektrik-güç (EPS), haberleşme (COMM) ve pasif manyetik stabilizasyon (PMAC) alt sistemleri olmak üzere 4 alt sistemden oluşuyor. Takımımızın öncelikli hedefi, bu kadar küçük bir uyduyla uzay ve dünya arasında sağlıklı haberleşme sağlayarak tüm alt sistemlerin testini gerçekleştirmek, pasif manyetik alt sistemiyle uydunun uzayda sağlıklı bir şekilde yörüngede kalabilmesini sağlamak."

Dursun, bu projede Hollanda/TU Delft'ten (Delft University of Technology) Araştırmacı Mehmet Şevket Uludağ'dan teknik danışmanlık aldıklarını ifade ederek, PocketQube'ün standardının bu üniversite tarafından geliştirildiğini anlattı.

Ayrıca, İstanbul Teknik Üniversitesi Uzay Sistemleri Tasarım ve Test Laboratuvarı'ndan Prof. Dr. Alim Rüstem Arslan'ın, Boğaç Karabulut'un ve Amatör Uydu Teknolojileri Derneğinin (TAMSAT), takımın karşılaştığı her sorunda yardım elini uzattığını vurgulayan Dursun, "Uydunun üretim maliyetleri Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri birimi, fırlatma maliyetleri ise ana destekçi Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ (ERDEMİR) tarafından karşılanıyor. Başta Rektörümüz Mustafa Çufalı olmak üzere ana destekçilerimize teşekkür ediyorum. Bizlere olan inançları ve destekleriyle Zonguldak'ta büyük çaplı projeler yapmayı başardık." ifadelerini kullandı.

FALCON 9 ROKETİ İLE FIRLATILACAK

Dursun, uydularının SpaceX'in Falcon 9 roketiyle uzaya gönderilecek olmasından heyecan duyduklarına işaret ederek, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç ile SpaceX'in ilk astronotlu uzay görevi denemesini izlemek için buluştuklarını ifade etti.

Dursun, cep uydusunun yıl sonuna doğru uzaya gönderilmesinin planlandığını belirtti.