Türkiye'de koronavirüsün biteceği tarihi Prof. Dr. Fatih Tank açıkladı!
Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Aktüerya Bilimleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Tank, herkesin merak ettiği koronavirüs ne zaman bitecek sorusunun yanıtını verdi.
Prof. Dr. Fatih Tank, bilimsel araştırma projesi kapsamında tüm ülkelerin koronavirüs verilerini analiz etti ve bu verileri Türkiye'dekilerle karşılaştırarak yorumladı. Prof. Dr. Tank, ellerindeki verileri değerlendirerek si mülasyonlar yaptıklarını, buna göre salgının Türkiye’de başladığı tarih olan 11 Mart'tan 180 gün sonra yok olmasını beklediklerini kaydetti.
AÜ Uygulamalı Bilimler Fakültesi Aktüerya Bilimleri Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Tank, üniversite bünyesinde başlatılan bilimsel araştırma projesi kapsamında tüm ülkelere ait koronavirüs ile ilgili verileri, Türkiye'dekilerle karşılaştırdı. Prof. Dr. Tank, karşılaştırmalı veri analizi sonucunda salgının Türkiye'de bitiş tarihine ilişkin sonuçlar aldıklarını belirtti.
SÜREÇ AŞAĞI DOĞRU İNİYOR
Türkiye'nin koronavirüs salgınında 'pik' noktasını gördüğünü ve
artık sönümlenme aşamasına geçtiğine işaret eden Prof. Dr. Tank,
sönümlenme aşamasının uçağın piste inmek için alçaldığı sürece
benzediğini söyledi. Prof. Dr. Tank, "Biz pik noktasını 23
Nisan olarak görmüştük. Türkiye çok uzun bir müddet tırmanış
aşamasındaydı, 23 Nisan’dan sonra artık yavaş yavaş yatay seyre
geçti, 'plato' denilen seyre geçti ve 21 Mayıs’tan itibaren de
sönümlenme aşaması başladı. Yani uçak artık teker koyma
yolunda ilerliyor. Tabii ki bu bir süreç, aşağı doğru iniyor. Bu
süreçte bütün bu tahminler mevcut koşulların geçerliği altında
devam ediyor. Ama iniş aşamasında herhangi bir türbülansa
yakalanmamak için kişisel önlemlerimizi en üst düzeyde tutmamız
gerekiyor" dedi.
180 GÜNDE YOK OLACAK
Prof. Dr. Fatih Tank, ellerindeki verileri değerlendirerek
simülasyonlar yaptıklarını, buna göre salgının Türkiye’de başladığı
tarih olan 11 Mart’tan 180 gün sonra yok olmasını beklediklerini
dile getirdi. Prof. Dr. Tank, "Azalma büyüme faktörleri
dikkate alınarak sayıları iterasyon yöntemleriyle incelediğimizde
180 gün sonra bitebileceği gözüküyor; ama bu mevcut koşullarda.
Mevcut koşullar derken bu kısıtlama anlamında değil, ölüm
oranlarımız, ölüm sayılarımız, büyüme faktörümüz bunları dikkate
aldığımızda 180 gün gibi gözüküyor. Bunlar tabii ki birer
gösterge. Biz önlemlerimizden ne kadar uzaklaşırsak bu öteye
atacaktır. Son vakalarımıza baktığımızda, simülasyon çalışmalarını
yaptığımızda 1 Ağustos itibarıyla 56 tane vaka tespit edilmesini
bekliyoruz. Ama tabii ki bunlar bir simülasyon sonucu, eğer biz
kendi kişisel önlemlerimizi değiştirirsek bu tabii ki rakamlara
yansıyacaktır ve rakamlarda değişiklik olabilir" ifadelerini
kullandı.
SALGININ BULAŞMA KATSAYISI 0,4
Türkiye’deki vaka sayılarına bakıldığında bir kişinin hastalığı
kaç kişiye bulaştırdığının da hesaplanabildiğini kaydeden Tank,
'R0' katsayısının toplumda hiç bağışıklık kazanan kimse olmadığı
durumda, 'R' katsayısının ise toplumda bağışıklık
kazanmış kişilerin olduğu durumda bir kişinin kaç kişiye hastalık
bulaştırdığını gösterdiğini ifade etti. Fatih Tank, "Şu an
R0 katsayısı 2,1 civarında, R katsayısı ise 0.4'larda"
dedi.
Google ve Apple verilerini dikkate alarak sokağa çıkma kısıtlaması
öncesinde ve sonrasında yaşanan hareketliliği de incelediklerini
dile getiren Prof. Dr. Tank, çok ilginç sonuçlara ulaştıklarını,
sokağa çıkma kısıtlaması öncesinde ve sonrasında hareketliliğin
tavan yaptığını, özellikle marketlere ve eczanelere yönelik büyük
bir hareketlilik yaşandığını açıkladı. Sokağa çıkma
kısıtlaması uygulanan Ankara, İstanbul ve İzmir’deki insan
hareketliliğine ilişkin verileri, kısıtlamanın olmadığı Antalya ile
karşılaştırdıklarını da söyleyen Prof. Dr. Tank, Antalya’daki
market ve eczane hareketliliğinde herhangi bir artış ve
dalgalanma yaşanmadığına dikkat çekti.
SOKAKLARDA İNANILMAZ BİR DALGA VAR
Prof. Dr. Tank, her sokağa çıkma kısıtlamasından önce çok yüksek
derecede hareket ettiklerini vurgulayarak, "Sokağa çıkma
kısıtlamasının olduğu günler bu doğal olarak dip yapıyor. Sokağa
çıkma kısıtlaması bittikten sonra tekrar tavan yapıyor ve ondan
sonra 1-2 gün düşüyor. Tekrar sokağa çıkma yasağı başlayacağı zaman
tekrar çok yükseliyor ve düşüyor. İnanılmaz bir dalga var.
Sokağa çıkma kısıtlaması başlamadan önceki döneme göre en az 8 kat
bir artış var. Yani sokağa çıkma yasağımız olmasaydı biz marketlere
ne kadar gidiyorduk? Bir kere gidiyorduk.
SOSYAL MESAFE NASIL KORUNUYOR?
Ama şimdi sokağa çıkma kısıtlamasından sonra 8 kere gidiyoruz. Bizim burada gözlemlediğimiz ve bulgu olarak sunabileceğimiz en önemli şey her sokağa çıkma yasağından önce ve sonra hareket ettiğimizden bir sonraki hafta daha fazla hareket ediyoruz. Marketlerde ve eczanelerdeki hareketliliğimiz salgın öncesi dönemden çok çok daha fazla ve son zamanlarda hala resmi olarak parklar bahçeler açılmadığı halde, parklardaki ve bahçelerdeki hareketliliğimizin de son zamanlarda arttığı gözleniyor. Sosyal mesafe ne kadar korunuyor? Bunun ayrı bir araştırma konusu olması lazım" dedi.