12 yıl 320 günle emekli olacaklar! Emeklilik sistemi değişiyor!
Türkiye'de emeklilik sistemindeki aksamalar, yeni düzenlemelerle giderilmeye çalışılıyor.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi ile bu sorunlar gün yüzüne çıkmıştır. 1999 öncesi dönemde genç yaşta emeklilik hakkı tanıyan popülist düzenlemeler, bazı bireylerin 38 yaşında emekli olmasını sağladı. Ancak, 1999 yılında yapılan yasal düzenleme ile bu durum sınırlanmaya çalışılmıştır. O tarihte, önceden sigortalı olan bireylerin kazanılmış hakları hukuksuz bir şekilde ellerinden alınmıştır. Bu haklar, tam 24 yıl sonra, 2023 yılında hak sahiplerine kısmen iade edilmiştir. Yine de emeklilik sisteminde çeşitli çelişkiler devam etmektedir.
4500 Günle Emeklilik: Yeni Düzenlemeler
EYT kapsamında emekli olabilmek için farklı koşulların uygulanması, birçok kişi tarafından haksızlık olarak değerlendirilmektedir. Örneğin, Bağkur'lu bir işletme sahibi erkek, emekli olabilmek için 9000 prim günü toplamak zorundadır. Oysa, yanında çalışan bir SSK’lı, yalnızca 5000 prim günü ile emekli olabilmektedir. Bu durum, adaletsizlik olarak görülmekte ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yeni bir çalışma başlatarak prim eşitlemesi yapılacağını açıklamıştır. Böylece, hem Bağkur’lular hem de SSK’lılar için emeklilik koşulları 7200 prim günü olarak belirlenmiştir.
Kısmi Emeklilikte Eşitlik
SGK mevzuatında sigortalılara sunulan bir başka imkan ise kısmi emeklilik hakkıdır. Ancak, Bağkur ve SSK’da bu uygulama için farklı koşullar mevcuttur. Kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşına geldiğinde SGK, bu sigortalılara 7200 prim günü toplamadan emekli olma hakkı tanımaktadır. Ancak yaş şartı, sigorta başlangıç tarihine göre değişiklik gösterebilir. Öncelikle yaş şartının tamamlanması, ardından sigorta koluna göre prim gün sayılarına bakılarak emeklilik durumunun belirlenmesi gerekmektedir.
Kısmi emeklilik genellikle 3600 prim günü ile tanınmakta, bu durum EYT’lileri kapsamaktadır. Sonraki dönemlerde SSK’lı olanlar 4500 ve 5400 prim günü ile kısmi emeklilik elde edebilmektedir. Şimdi yapılan prim eşitlemesi ile birlikte, hem SSK hem de Bağkur için kısmi emeklilik 4500 gün ile eşitlenecektir. Böylece yaş şartını tamamlayan sigortalılar, 4500 prim günü ile emekli olabilecektir.